Cách khắc phục hiện tượng cá nổi đầu hiệu quả nhất trong thời gian ngắn

Đặc điểm dịch tễ

Cá nổi đầu do thiếu ôxy chủ yếu xảy ra vào mùa hè, mùa thu, đặc biệt là nhiệt độ cao, mùa thu, áp thấp dài ngày, nắng nóng oi bức, lượng mưa dài ngày và giông bão. Thời gian xảy ra thường từ 12 – 5h sáng. Tất cả các loại cá đều có nguy cơ nổi đầu. Cá ở các tất cả các giai đoạn đều có thể bị nổi đầu nếu gặp điều kiện bất lợi.

Biểu hiện

Cá nổi đầu lúc mờ sáng, há miệng hít ôxy từ không khí trên mặt nước, chỉ nổi giữa ao. Tuy nhiên, nếu ôxy trong nước thiếu nhẹ tức là cá nổi đầu mà vẫn bơi lội linh hoạt, khi vỗ tay cá sẽ giật mình lặn xuống thì đó là bình thường không cần phải khắc phục. Còn khi cá nổi đầu thành từng đàn thường tập trung ở góc ao, lờ đờ và không có phản ứng với tiếng động hoặc cá nổi đầu đến sau 8 giờ sáng mà không lặn thì đã thiếu ôxy trầm trọng.

Cá nổi đầu chủ yếu do thiếu oxy trong nước

Nguyên nhân

Cá nổi đầu có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

   • Thiếu ôxy trong nước: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng cá nổi đầu. Thiếu ôxy trong nước có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm:

       ○ Nhiệt độ nước cao

       ○ Mật độ nuôi quá dày

       ○ Thiếu thức ăn

       ○ Bón phân quá nhiều

       ○ Dòng chảy trong ao quá chậm

   • Ký sinh trùng tấn công: Cá bị ký sinh trùng tấn công, đặc biệt là ở mang, sẽ gây khó khăn cho việc hô hấp, dẫn đến thiếu ôxy và cá nổi đầu.

   • Chất độc trong nước: Cá có thể bị trúng độc do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

       ○ Tảo độc

       ○ Chất thải công nghiệp

       ○ Chất thải nông nghiệp

Cách xử lý

Khi phát hiện cá nổi đầu, người nuôi cần xác định nguyên nhân gây ra để có biện pháp xử lý phù hợp.

Nếu nguyên nhân là do thiếu ôxy trong nước:

   • Bổ sung ôxy cho ao nuôi bằng các biện pháp sau:

Sử dụng máy sục khí, máy thổi khí, quạt nước

Thả rong, bèo vào ao

Thay nước, bơm thêm nước vào ao

   • Kiểm tra và điều chỉnh các yếu tố môi trường nước như nhiệt độ, pH, độ kiềm, độ cứng...

   • Giảm mật độ nuôi

   • Bón phân hữu cơ hợp lý

Nếu nguyên nhân là do ký sinh trùng tấn công:

   • Dùng thuốc diệt ký sinh trùng theo chỉ dẫn của nhà sản xuất

Nếu nguyên nhân là do chất độc trong nước:

   • Xả hết nước cũ trong ao và bơm nước mới vào

   • Bổ sung các chế phẩm sinh học để phân hủy chất độc trong nước

Phòng tránh

Để phòng tránh hiện tượng cá nổi đầu, người nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:

   • Kiểm tra ao nuôi thường xuyên, đặc biệt là vào sáng sớm và chiều tối để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường

   • Quản lý thức ăn chặt chẽ, không cho ăn quá nhiều

   • Không bón phân quá nhiều, đặc biệt là phân chuồng

   • San thưa ao nuôi để giảm mật độ

   • Sử dụng chế phẩm sinh học để phân hủy chất hữu cơ, ổn định môi trường nước

   • Bón vôi định kỳ để khử trùng, giảm khí độc trong nước

Kết luận

Cá nổi đầu là hiện tượng thường gặp trong nuôi trồng thủy sản, có thể gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Việc nắm vững nguyên nhân và cách xử lý hiện tượng này sẽ giúp người nuôi chủ động phòng tránh và khắc phục kịp thời, bảo vệ đàn cá.

Theo Thủy sản Việt Nam